Ngày 04/05, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó có nội dung quan trọng: Xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất vào năm 2026.

1. Nghị quyết 68-NQ/TW: Xóa bỏ thuế khoán hộ kinh doanh

Ngày 17/05/2025, Quốc hội đã chính thức ban hành Nghị quyết số 198/2025/QH15. Đáng chú ý, Nghị quyết thông qua việc hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không áp dụng phương pháp khoán thuế từ ngày 1/1/2026 (thay vì ngày 1/7/2026 như Dự thảo). Từ 2026, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo pháp luật về quản lý thuế.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, việc bỏ thuế khoán nhằm đảm bảo tính minh bạch hoạt động của hộ kinh doanh. Cũng như tạo sự bình đẳng về chế độ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.

Đồng thời, để giảm gánh nặng chi phí, khuyến khích hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh chuyển đổi số, dự thảo Nghị quyết đã quy định Nhà nước bố trí kinh phí để cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung cho hộ kinh doanh.

Trước đó, ngày 04/5/2025, Ban Chấp hành Trung ương cũng đã ban hành Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Theo đó, Bộ Chính trị yêu cầu tập trung quán triệt, thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả về hỗ trợ thực chất, hiệu quả doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh. Với một điểm đáng chú ý là chỉ đạo xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất trong năm 2026.

Theo số liệu của Cục Thuế (Bộ Tài chính), tính đến hết tháng 3/2025, số lượng hộ, cá nhân kinh doanh đã nộp Tờ khai thuế theo hình thức khoán là 1.975.373 hộ và có 6.142 hộ nộp thuế theo hình thức kê khai. Sắp tới, số lượng hộ, cá nhân kinh doanh đưa thêm vào quản lý thuế theo hình thức kê khai thông qua triển khai bản đồ số hộ kinh doanh là 61.329 hộ kinh doanh.

2. Bối cảnh triển khai thuế khoán với hộ kinh doanh hiện nay

2.1. Thực trạng triển khai thuế khoán với hộ kinh doanh hiện nay

Theo báo cáo của Cục Thống kê, Bộ Tài chính, tính đến cuối năm 2024, cả nước có 3,6 triệu hộ kinh doanh đang được quản lý thuế, đóng góp 25.953 tỷ đồng vào ngân sách Nhà nước. Số thu ngân sách Nhà nước 3 tháng đầu năm 2025 ghi nhận 8.695 tỷ đồng và tăng 25,7% so với cùng kỳ năm 2024, cho thấy tiềm năng đóng góp to lớn của khu vực kinh tế này.

Theo các chuyên gia, công tác quản lý thuế từ trước đến nay là phần lớn hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp thuế khoán, tức là Cơ quan Thuế sẽ ấn định một mức doanh thu cố định cho cả năm và hộ kinh doanh nộp thuế dựa trên mức khoán này. Ưu điểm của phương pháp này là đơn giản, dễ thực hiện, phù hợp với quy mô quản lý nhỏ của nhiều hộ kinh doanh.

Tuy nhiên, phương pháp khoán cũng bộc lộ nhiều nhược điểm như:

– Thứ nhất, không khuyến khích tính minh bạch trong kê khai doanh thu. Hộ kinh doanh có thể khai báo thấp hơn doanh thu thực tế nhằm giảm mức thuế phải nộp.

– Thứ hai, gây khó khăn cho cơ quan thuế trong công tác quản lý và giám sát doanh thu thực tế, dẫn đến nguy cơ thất thu ngân sách nhà nước.

– Thứ ba, tạo ra sự thiếu công bằng giữa các hộ kinh doanh. Có trường hợp hộ kinh doanh có doanh thu thực tế cao nhưng vẫn nộp thuế ít hơn so với hộ khác có doanh thu thấp hơn nhưng bị áp mức khoán cao hơn..

Về phía hộ kinh doanh, khi phát sinh yêu cầu xuất hóa đơn cho khách sẽ phải xuất thêm và nộp thuế trên phần doanh thu hóa đơn đó ngoài tiền thuế khoán. Ngoài ra, hộ kinh doanh cần đảm bảo trách nhiệm về tính chính xác, trung thực của số liệu kê khai, nếu sai có thể dẫn đến hành vi trốn thuế và bị xử phạt.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam chia sẻ tại Hội thảo “Quy định về chế độ hóa đơn điện tử với hộ và cá nhân kinh doanh theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP” do Hội Tư vấn thuế Việt Nam (VTCA) phối hợp cùng Công ty Cổ phần MISA tổ chức:

Người chủ kinh doanh sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về số liệu kê khai. Họ sẽ phải lựa chọn là rủi ro hay tuân thủ pháp luật và chúng tôi khuyên các hộ, cá nhân kinh doanh cố gắng chung tay thực hiện nghĩa vụ thuế, từ đó tránh được rủi ro đáng tiếc. Hơn nữa, sự ra đời của hóa đơn điện tử đã giúp chúng ta thay đổi và thuận lợi hơn với việc kê khai thuế tự động.

2.2. Những lợi ích của việc đổi đổi mới chính sách thuế với hộ kinh doanh từ nộp thuế khoán sang tự kê khai, tự nộp thuế

Nhằm khắc phục những bất cập trong phương pháp thu thuế khoán, Nghị định 70/2025/NĐ-CP đã được ban hành, quy định từ ngày 01/6/2025, các hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế.

Chính sách này được xem là bước ngoặt quan trọng trong công tác hiện đại hóa quản lý thuế, không chỉ nâng cao hiệu quả thu ngân sách mà còn thúc đẩy quá trình số hóa, minh bạch hóa và bình đẳng hóa môi trường kinh doanh trong khu vực kinh tế hộ cá thể. Việc sử dụng hóa đơn điện tử không còn là lựa chọn tự nguyện mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc. Đặc biệt, hóa đơn phải được lập ngay tại thời điểm bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ, thu tiền – thay vì dồn vào cuối ngày như trước đây.

Theo ông Lê Ngọc Huy, Trưởng phòng Thuế cá nhân, Hộ kinh doanh và thu khác – Cục Thuế, Bộ Tài chính, cho biết, đây không chỉ là việc áp dụng công nghệ vào quản lý thuế mà còn là bước đệm cho định hướng dài hạn, khi toàn bộ hộ kinh doanh sẽ dần chuyển sang phương pháp kê khai thuế, đúng theo nguyên tắc “tự khai – tự nộp”, phản ánh sát thực doanh thu, hạn chế gian lận và bất cập từ cơ chế khoán.

Việc áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền và chuyển đổi sang phương pháp kê khai là xu hướng tất yếu trong thời đại số, mang lại nhiều lợi ích đồng thời cho hộ kinh doanh, cơ quan quản lý và người tiêu dùng.

Để chính sách triển khai thành công, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên:

Kế toán Thanh Ngọc sẵn sàng đồng hành cùng quý hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi từ khoán sang kê khai. 📞 Inbox hoặc liên hệ hotline để được tư vấn cụ thể.